ဆူဖီ လမ္းစဥ္အေၾကာင္း တစ္ေစ႕တစ္ေစာင္း

ဆူဖီ လမ္းစဥ္အေၾကာင္း တစ္ေစ႕တစ္ေစာင္း

(လင္းထက္ေဆြ- စုေဆာင္းတင္ျပသည္)

ဘာသာတရားတိုင္း မွာ အျပင္လမ္း နဲ႕ အတြင္းလမ္း ဆိုၿပီး လမ္း ၂ သြယ္ ရွိ တယ္။ အျပင္လမ္း ဆို တာက ေတာ႕ အေျခခံ မိရိုးဖလာ ဘာသာတရား ရဲ႕လမ္းပါ။ ဘာသာေရး က်မ္းဂန္ေတြ ပံု၀တၱဳေတြ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ ေတြ နဲ႕ အတူ လူသားတို႕ က်င္႕သံုးအပ္တဲ႕ ဒါနေတြ သီလေတြ ကိုယ္က်င္႕တရား ဘာ၀နာေတြ ပါပါလိမ္႕မယ္။ အျပင္လမ္း က ေတာ႕ လူ အမ်ားစု အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘ၀ထိုထို အတြက္ ရုန္းကန္ရင္း လူ႕ေဘာင္ အဖြဲ႕ အစည္း ထဲ မွာ ေနထိုင္ေန ၾကတဲ႕ လူသား အမ်ား စု အတြက္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ၀ိညာဥ္ခြန္အား ကို ျဖစ္ေစမဲ႕ ဘာသာေရး က်င္႔ထံုးေတြ ဓေလ႕ေတြ ယဥ္ေက်းမႈ ေတြ ပါပဲ။

အတြင္းလမ္းစဥ္ ဆို တာ ကေတာ႕ အျပင္လမ္း မွာ အတိုင္းအတာ တစ္ရပ္အထိ က်င္႕သံုးေဆာက္တည္ၿပီးတဲ႕ ဘာသာ၀င္ေတြ ဟာ သစၥာအလင္းေရာင္ ကို သိဖို႕ မေရာင္႕ရဲႏိုင္လို႕ သစၥာအလင္းကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႕ ျမင္ႏိုင္ဖို႕ ဓမၼခရီး ကို စခ်ီ ခဲ႕ ရာ က အတြင္းလမ္း ဆို ၿပီး ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ အတြင္းလမ္း က ေတာ႕ အမ်ားနဲ႕ မသက္ဆိုင္ ပဲ တကယ္ စိတ္ကို ျပ႒ာန္းပိုင္းျဖတ္ၿပီးတဲ႕ လူနည္းစု အတြက္ပဲ ျဖစ္ ပါတယ္။ အတြင္းလမ္း ဆို တဲ႕ အတိုင္း မိမိ ႏွလံုးသားရဲ႕ အတြင္းဖက္ဆံုးမွာ တည္ရွိေနတဲ႕ သစၥာအလင္းဓါတ္ဆီ ကို ဦးတည္ သြားဖို႕ ဆံုး ျဖတ္ခဲ႕ တဲ႕ အာဇာနည္ ပုဂၢိဳလ္ ေတြ အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ 

အစၥလာမ္ ဘာသာ မွာ လဲ အျခားေသာ ဘာသာႀကီးမ်ား နည္းတူ အျပင္လမ္း နဲ႕ အတြင္းလမ္း ႏွစ္သြယ္ ရွိ ပါတယ္။ ဒီ ၂ ခု ဟာ လဲ အတြင္းသေဘာ အရ ခြဲမရ ေအာင္ ဆက္စပ္ ေန ၾကေပမဲ႕ ဦးတည္ခ်က္ ေတြ က မတူကြဲျပားျခားနား ၾကပါ တယ္။ အစၥလာမ္ဘာသာရဲ႕ အေျခခံ ျဖစ္တဲ႕ ကုရ္အာန္ က်မ္းစာ နဲ႕ တမန္ေတာ္ႀကီး ရဲ႕ ဘ၀ျဖစ္စဥ္ေတြ ကို အေျခခံတဲ႕ ဟဒီးစ္ ေတြ က အစၥလာမ္ အျပင္လမ္း အတြက္ အေျခခံ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြ ကေနၿပီး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ေတြ လိုက္နာက်င္႕သံုးၾကရမဲ႕ ဓမၼသတ္ ဥပေဒ-သွ်ာရီယတ္ ကို ျပ႒ာန္းတယ္။ အေျခခံ ျဖစ္တဲ႕ အစၥလာမ္ ေဒါက္တိုင္ႀကီး ၅ ပါး အျပင္ အျခား ေသာ လူမႈဘ၀ဆိုင္ရာ က်င္႕၀တ္မ်ားစြာ ကို ျပ႒ာန္း ထားၿပီး သာမန္ ဘာသာ၀င္တစ္ဦး အတြက္ ေတာ႕ ဒီ မ်ားေျမာင္လွတဲ႕ က်င္႕၀တ္ေတြ ကို အတိအက် လိုက္နာေနျခင္း က ပဲ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အေနနဲ႕ တာ၀န္ေက်သူ ျဖစ္ ပါတယ္။

ဒါေပမဲ႕ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ ႏွလံုးသားေတြ က ဒီေလာက္နဲ႕ မေရာင္႕ရဲၾကပါဘူး။ ဖန္ဆင္းေသာ ထာ၀ရ အရွင္ ရဲ႕ ျပ႒ာန္းခ်က္ ေတြ ကို လိုက္နာ က်င္႕သံုးရုံေလာက္မွ်နဲ႕ အားမရ ပဲ မိမိ ဟဒယႏွလံုးအိမ္မွာ ဖန္ဆင္းေသာ ထာ၀ရ အရွင္ ရဲ႕ သစၥာ အလင္းဓါတ္ ကို ကိုယ္တိုင္မ်က္ေမွာက္ႀကံဳေတြ႕ သိျမင္ ခံစားခ်င္ ခဲ႕ ၾကပါတယ္။ တမန္ေတာ္ နဲ႕ အတူ ေနထိုင္ခဲ႕ ၾကတဲ႕ အနီးေနသာ၀က ႀကီးေတြ ျဖစ္တဲ႕ အဘူ ဘက္ကရ္ အိုမာ စသူ တို႕ အတြက္ ေတာ႕ ကုရ္အာန္ နဲ႕ တမန္ေတာ္ အေပၚ မမွိတ္မသုံေသာ ယံုၾကည္မႈ နဲ႕ ပဲ ေနထိုင္ခဲ ၾကေပမဲ႕ အစၥလာမ္ ဘာသာႀကီးထြားျပန္႔ပြားလာ ရာ အစပိုင္း မွာ ဘာသာ တရား ဟာ ႏိုင္ငံေရး ဆန္လာ ခဲ႕ ပါတယ္။ ဥမၼယတ္ ေခတ္ မွာ အင္ပါယာတစ္မွ် ႀကီးမားလာ ခဲ႕ တဲ႕ အခါ မွာ သစၥာတရား ျမတ္ႏိုးတဲ႕ ရွာမွီးသူ ေတြ ဟာ ျပင္ပ ကမၻာႀကီးထက္ အတြင္း အဇၥ်တၱ ေလာက မွာ ပဲ ဘုရားရဲ႕ အလင္းဓါတ္ ကို ရွာေဖြဖို႔ ေျခဦးလွည္႕ခဲ႕ ၾက တယ္ ဆို ပါတယ္။ ဒီလို နဲ႕ ဆူဖီလမ္းစဥ္ ဆိုတဲ႕ အစၥလာမ္ ဘာသာရဲ႕ အတြင္းလမ္း တစ္ရပ္ ေပၚထြန္း လာခဲ႕ ပါတယ္။ ဆူဖီ ရဲ႕ စတင္ျဖစ္ေပၚပံု နဲ႕ ျပန္႕ပြားတဲ႕ သမိုင္း ဆိုင္ရာေတြ က က်ယ္ျပန္႕လြန္းလို႕ ဒီေနရာ မွာ မေဖၚျပႏိုင္ေတာ႕ ပါ။ ေအာက္ ပါ က်မ္းေတြ ကို ပဲ ေလ႕လာ ပါလို႕ ညႊန္းလို ပါတယ္။

·         Arberry, A. J. Introduction to the History of Sufism. London: Longmans,Greene, 1943.

·         Arberry, A. J. Sufism: Account of the Mystics of Islam. London: Allen and Unwin,1972.

·         Burckhardt, Titus. An Introduction to Sufi Doctrine. Trans. D. M. Matheson.Lahore: Sh. Muhammad Ashraf, 1959.

·         Chittick, William C. Sufism: A Short Introduction. Oxford: Oneworld Publications,2000.

·         Ernst, Carl W. The Shambhala Guide to Sufism. Boston: Shambhala, 1997.

·         Fadiman, J., and R. Frager, eds. Essential Sufism. San Francisco: Harper-Collins, 1997.

·         Knysh, Alexander. Islamic Mysticism: A Short History. Leiden: Brill, 2000.

·         Schimmel, A. Mystical Dimensions of Islam. Chapel Hill: U of North Carolina P, 1975.

ဆူဖီလမ္းစဥ္ ဘယ္ကစ သလဲ လို႕ ေမးရင္ တမန္ေတာ္ႀကီး က စတယ္လို႕ ပဲ အစၥလာမ္ ဘာသာမွာ ခံယူၾကတယ္။ တမန္ေတာ္ ဆီ ကို ေကာင္းကင္တမန္ ေဂဘရီယယ္ က လူငယ္တစ္ဦး အသြင္ နဲ႕ ေရာက္လာၿပီးေတာ႕ ဆူဖီလမ္းစဥ္ ရဲ႕ ဓမၼစဥ္ ေတြ အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးေဟာေျပာ သြားတယ္ ဆိုတာ မ်ိဳး က စလို႕ တမန္ေတာ္ႀကီး က ဟီရာေတာင္ ေပၚမွာ ရက္ ၄၀ ကမၼ႒ာန္းက်င္႕လို႕ ဆုေတာင္းပတၱနာျပဳ တာ ေတြ အထိ မူလ အစၥလာမ္ ဓမၼက်မ္းစာ ေတြ မွာ ေဖၚျပထား ပါတယ္။ ကုရ္အာန္ မွာလဲ သာမန္ ဘာသာေရး၀တၱရား ထက္ပိုလို႕ ဘုရားသခင္ ကို စိတ္အာရုံညႊတ္ႏူး လို႕ အထူးျပဳ ကိုးကြယ္၀တ္ျပဳမႈ ေတြ ကို တန္ဖိုးထား ခ်ီးက်ဴး ပါတယ္။ ဆူဖီ ဓမၼတရား ေတြ ရဲ႕ အစမွာ ရာဘီယာ သခင္မ (AD 714-801) ရဲ႕ ေမတၱာ ေဒသနာ ေတြ က အေရးပါခဲ႕ ပါတယ္။ ရာဘီယာ သခင္မ က လူသား နဲ႕ ဖန္ဆင္းရွင္ဘုရားသခင္ အၾကား က ေမတၱာ ေႏွာင္ႀကိဳး ကို ရဲရင္႕စြာ ထုတ္ေဖၚသီက်ဴးခဲ႕ ကဗ်ာဆရာမ ျဖစ္ပါတယ္။

အဦးအစ ဆူဖီ ေတြ ဟာ မခ်ဳပ္မဆိုးတဲ႕ သိုးေမြးထည္ အၾကမ္းစား ေတြ ကိုပဲ ၿခိဳးၿခံစြာ ေနမႈ ရဲ႕သေကၤတ အေနနဲ႕ ၀တ္ဆင္ၾကပါတယ္။ အာရဗီဘာသာ နဲ႕ သိုးေမြး = ဆူဖ္ (suf) ျဖစ္တာေၾကာင္႕ ဆူဖီ ဆိုတာ သိုးေမြး = ဆူဖ္ ကို ၀တ္ဆင္သူ ေတြ လို႕ ဆိုၾကတယ္။ ေနာက္ ဆူဖီ နဲ႕ နီးစပ္တဲ႕ စကားလံုး တစ္ခုက ေတာ႕ သန္႕စင္ျခင္း = ဆာဖာ (Safa) ပဲ ျဖစ္တယ္။ ဆူဖီလမ္းစဥ္ ဟာ မိမိ ႏွလံုးသား ကို အျပည္႔အ၀ သန္႕စင္ ေအာင္ က်င္႕ ရတဲ႕ လမ္းစဥ္ ျဖစ္လို႕ သန္႕စင္ေသာ ပရိသုဒၶလမ္းစဥ္ ကို လိုက္သူ ေတြ ကို ဆူဖီ လို႕ ေခၚတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ 

အစဥ္အလာ အစၥလာမ္ အသိုင္းအ၀ိုင္း မွာ ေတာ႕ ဆူဖီက်င္႕စဥ္ ကို တေစာင္၀ဖ္ (Tasawwuf) လို႕ ပဲ ေခၚၾကပါတယ္။ ဘုရားသခင္၏ တစ္လံုးတစ္၀ တည္း ျဖစ္မႈ သေဘာ = ေတာင္ဟီးဒ္ (Tawheed) ဆိုတာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္တိုင္း ရဲ႕ ပဓါန ယံုၾကည္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ((လာ ဤလာဟာ ဤလာ အလႅာဟ္ ))= အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္မွ တစ္ပါး အျခားေသာ ကိုးကြယ္ရာဘုရား မရွိ ဆို တာ ေတာင္ဟီးဒ္ ကို မမွိတ္မသံု ယံုၾကည္သက္၀င္ျခင္း အား ျဖစ္ မြတ္စလင္မ္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ရျခင္း ရဲ႕ အေျခခံ ပါပဲ။ ဆူဖီ ေတြ က ေတာ႕ ဘုရားသခင္၏ တစ္လံုးတစ္၀ တည္း ျဖစ္မႈ သေဘာ = ေတာင္ဟီးဒ္ ကို ယံုၾကည္သက္၀င္ေနယံု မကပဲ မိမိ ကိုယ္တိုင္ ဟဒယႏွလံုးသား မွာ ေတြ႕ထိခံစား မ်က္ေမွာက္ျပဳ လိုသူ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိ ရဲ႕ နာမကာယ နဲ႕ ဘုရားရွင္ရဲ႕ အရွိတရား ကို ေတြ႕ထိခံစား မ်က္ေမွာက္ျပဳ လိုသူ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္နည္း အားျဖင္႕ ဆူဖီေတြ ဟာ ဘာသာေရး လက္ေတြ႕ သမားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ဆူဖီေတြ ဟာ အစဥ္အလာ ဘာသာေရး အင္စတီက်ဴးရွင္ ေတြ နဲ႕ ဆန္႕က်င္ဖက္ လားရာ ကို သြားေနသလို ျဖစ္တယ္လို႕ ျမင္ၾကပါတယ္။ အစဥ္အလာ ဘာသာေရး ဆရာ ေတြ ကေတာ႕ ဆူဖီ ေတြ ကို အေပ်ာ႕ေျပာင္းဆံုး အားျဖင္႕ ေလးျမတ္ဖြယ္ သူေတာ္စင္ေတြ ခၽြင္းခ်က္လူသား ေတြ အျဖစ္ျမင္ၿပီး အျပင္းထန္ဆံုး အေနနဲ႕ေတာ႕ အစၥလာမ္ဓမၼသတ္ ေတြ ကို ေသြဖည္ေနတဲ႕ ေလာကုတၱရာ၀ါဒီ ေတြ အျဖစ္ ျမင္ ၾကပါတယ္။ ရိုးရာ အစၥလာမ္ အေနနဲ႕ က ေတာ႕ ဘာသာ၀င္ တစ္ဦး ဟာ အစၥလာမ္ အေျခခံမူ (၅) ခ်က္ နဲ႕ လိုက္နာရမဲ႕ရွာရီယတ္ ဓမၼသတ္ ေတြ ကို လိုက္နာ က်င္႕သံုး ေနထိုင္ရင္ ဘာသာ၀င္တစ္ဦးတာ၀န္ ေက်ပြန္ ေန ပါတယ္။ ဘုရားကို မ်က္ေမွာက္ျပဳဖို႕ ကေတာ႕ အာေခရတ္=တမလြန္ ေလာက ရဲ႕ ကိစၥ ပါပဲ။ ဆူဖီ ေတြ က ေတာ႕ ဒီဘ၀ ဒီကိုယ္ခႏၶာ နဲ႕ ရွင္သန္ေနရစဥ္ မွာ ပဲ မ်က္ျမင္ဒိ႒ိ တရား အေနနဲ႕ ဘုရား ကို ဖူးေတြ႕ခ်င္ သူေတြ ပါပဲ။

ဆူဖီေတြ ရဲ႕ ဓမၼလမ္းစဥ္ ကို တာရီကာ (Tariqa) လို႕ ေခၚပါတယ္။ တေစာင္၀ဖ္ က ဆူဖီလမ္းစဥ္ တစ္ခု လံုး ကို ၿခံဳငုံ ေခၚဆိုတာ ဆို ရင္ တာရီကာ ေတြ ကေတာ႕ ဆူဖီ ဓမၼတရား အသီးသီး ရဲ႕ ဂုိဏ္းဂဏ ေတြ လို႕ ေျပာရင္ ပို မွန္ ပါတယ္။

 အစၥလာမ္ဘာသာစေပၚစဥ္ အခါတည္းက ယေန႕ထိ ကမၻာေပၚ မွာ ဆူဖီ တာရီကာ ေပါင္း တစ္ဒါဇင္ မက ေပၚထြန္းခဲ႕ ပါတယ္။ ဒီ အထဲ က ထင္ရွား ေနတာ ေတြ ကေတာ႕==ဘာဒါ၀ီယာ ဘက္တာရွိယာ ==က်စ္ရွ္တီယာ== ဒါကာ၀ီယာ == ဖီရာေဒါဆီယာ== ခါလ၀ါတီယာ ==ကူဘ၀ီယာ မာလာမာတီယာ== မာလ၀ီယာ ==နာကက္ရွ္ဘႏၵီယာ == နီမာတယ္လာ ==ကာဒရီယာ== ရီဖာရိယာ ဆူဒရာ၀ါဒိယာ== တီဂ်နိယာ== ယာဆ၀ိယာ စတဲ႕ ဆူဖီ တာရီကာ ေတြ ပါပဲ။

ဆူဖီ တာရီကာ တစ္ခု ကို လိုက္နာက်င္႕သံုးသူ ကို ဆူဖီ ဓမၼခရီးသည္ = ဆာလိက္ (Salik) လို႕ ေခၚပါတယ္။ သူ ဟာ အစၥလာမ္ဘာသာရဲ႕ အဆံုးစြန္ သစၥာတရား = အယ္လ္ ဟာက္ (al Haqq) ကို ဦးတည္လို႕ ခရီးႏွင္ ေနသူ ျဖစ္လို႕ သူ႕ ကို သစၥာရွာမွီးသူ = တာလိဘ္ (Talib) လို႕ လဲ ေခၚပါသတဲ႕။ ဓမၼခရီးသည္ ရဲ႕ ပန္းတိုင္ က သစၥာ၌ ေပါင္းစည္းျခင္း = ဟာကီကာ (Haqiqa) သို႕မဟုတ္ ေတာင္ဟီးဒ္ ကို သက္ေသခံႏိုင္ျခင္း ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆူဖီတာရီကာ တစ္ခု ကို က်င္႕သံုးေဆာက္တည္ေတာ႕ မယ္ဆိုရင္ ဆူဖီဆရာ ဂုရု = ရွိတ္ခ္ (၀ါ) မူရွိဒ္ (၀ါ) ပိရ္ (Sheikh/Murshid/Pir) တစ္ဆူ ကို လိုက္လံ ရွာေဖြရပါတယ္။ ဆူဖီလမ္းစဥ္ ဟာ ဆရာမရွိ ပဲ ေလွ်ာက္လို႕မရပါဘူး။ ဒါက တိဗက္ တႏၱရ ဗုဒၶဘာသာ နဲ႕ ေ၀ဒႏၱေယာဂ လမ္းစဥ္ ေတြ နဲ႕ အလြန္ဆင္ ပါတယ္။ မိမိ ဘာသာ အႏွစ္ ၂၀၀ သြား ရမဲ႕ ခရီး ကို ဆရာအရွင္ က ၂ ရက္ နဲ႕ ေရာက္ ေအာင္ လမ္းျပႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ႕ ဆိုထံုးရွိ ပါတယ္။ ဆရာအရွင္ ဟာ သူ ကိုယ္တိုင္ ဘုရားသခင္၌လင္းပြင္႕ျခင္း = မာရီဖာ (marifa) အေတြ႕အႀကံဳ ကို ရရွိၿပီးသူ သူကိုယ္တိုင္ အႏၱိမသစၥာဥာဏ္ ရရွိၿပီးတဲ႕ ဥာဏ္ပြင္႕သူ = အာရိဖ္ (Arif) တစ္ဆူ ျဖစ္ဖို႕ လို ပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ ေတာ႕ အကန္း က အကန္း ကို လမ္းျပေနသလို ခရီးမေရာက္ ႏိုင္ ပါ။ ဒီေတာ႕ ဆူဖီတာရီကာ ကို လိုက္စားမဲ႕သူ ဟာ ဆရာစစ္ ဆရာမွန္ ကို ေတြ႕ရွိဖို႕ က အသက္တမွ် အေရးႀကီး လွ ပါတယ္။ ဆရာစစ္ဆရာမွန္ နဲ႕ ေတြ႕ တဲ႕ အခါ မွာ လဲ မိမိ ကို အလြယ္တကူ လက္ခံခ်င္မွ လက္ခံ မွာ ပါ။ မိမိ ရဲ႕ ယံုၾကည္သက္၀င္မႈ နဲ႕ စိတ္ပိုင္းျဖတ္မႈ ခံႏိုင္ရည္ရွိမႈ ေတြ ကို အေသးစိတ္ စစ္ေဆးစမ္းသပ္ၿပီး မွ မိမိ ကို တပည္႕သာ၀က အေနနဲ႕ ဆရာ က လက္ ခံ မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆူဖီ ေတြ ဟာ မိမိ ဆရာအရွင္ဆီ က ရရွိမဲ႕ ၀ိညာဏ္ေကာင္းခ်ီးဓါတ္ = ဘာရကာ (Baraqa) ကို အလြန္ျမတ္ႏိုး တန္ဖိုး ထားၾကပါတယ္။ ဘာရကာ ရဲ႕ ပင္ရင္း က ဘုရားသခင္ ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ၿပီး တမန္ေတာ္ အဆင္႕ဆင္႕ ဆူဖီသူေတာ္စင္ ဆရာအဆင္႕ဆင္႕ဆီ က ေန မိမိ ႏွလံုးသား အထိ မက်ိဳးမျပတ္ဆင္းသက္ လာတယ္ လို႕ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒီ ဘာရကာ ကို ဆရာတပည္႔ အစဥ္အဆက္ လက္ဆင္႕ကမ္း သယ္ေဆာင္လာ ပါတယ္။ ဒီ ဆရာစဥ္သမားစဥ္ အဆက္ ကို ဆီဆီလာ (Silsila) လို႕ ေခၚၿပီး ဆူဖီဓမၼခရီးသည္ တစ္ဦးဟာ ဆီဆီလာ တစ္ခုခု မွာ သက္၀င္ ေန ရပါတယ္။ 

ဆီဆီလာ တစ္ခု မွာ ေထာက္တည္ရာ ရတဲ႕ သာ၀က အသစ္ ကို ဆရာအရွင္ က ခီရကာ (Khirqa) လို႕ေခၚတဲ႕ စပ္ထည္၀တ္ရုံလႊာ တစ္ခု ခ်ီးျမွင္႕ပါတယ္။ ခီရကာ ဟာ ဓမၼခရီးရွည္ ကို ေနာက္မတြန္႕တန္း ေလွ်ာက္လွမ္းေတာ႕မဲ႕ ဆူဖီဓမၼခရီးသည္ ဆို တဲ႕ သေကၤတ ပါပဲ။ တစ္ခ်ိဳ႕ ကလဲ ခီရကာ ဟာ ရုပ္အေလာင္း ကို ထုပ္ပိုးတဲ႕ ပိတ္စ ကို သတိရေစတာမို႕ ဘ၀ ရဲ႕ မၿမဲတဲ႕ အနိစၥမ်ိဳး သခၤါရတရား ေတြ ကို သတိရဖို႕ အတၱ ရဲ႕ ေသဆံုးမႈ ကို သတိရဖို႕ ျဖစ္ပါသတဲ႕။ ဆူဖီလမ္းစဥ္မွာ ခီဒရ္ (Khidr) လို႕ ေခၚတဲ႕ နာမ္ေလာက ေန ၀ိညာဥ္လမ္းျပ ေတြ လဲ ရွိတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ ဆူဖီေတြ ဟာ ဒီ နာမ္ေလာက က ပုဂၢိဳလ္ေတြ ျဖစ္တဲ႕ ခီဒရ္ ေတြ ထံ ကေန ခရီကာ၀တ္ရုံ ကို ရရွိ တာ မ်ိဳးလဲ ရွိသတဲ႕။ ဒါကေတာ႕ တကယ္ ေလာကီလြန္ ကိစၥ ပဲ ျဖစ္ ပါတယ္။

ဆူဖီေတြ ရဲ႕ ပဓါန က်င္႕စဥ္ေတြ ကို ေလ႕လာၾကည္႕ေတာ႕ ေအာက္ပါ ဓမၼတရားေတြ ကို ေတြ႕ ရပါတယ္။

ဆူဖီ လမ္းစဥ္ ကေတာ႕ မိမိ ဘ၀ ကို သတိသံေ၀ဂ ရျခင္း နဲ႕ စတင္ ပါတယ္။ သံေ၀ဂဥာဏ္ = ေတာင္ဘာ (Tauba) ဟာ ဘ၀ထဲ ကို ပံုစံ မ်ိဳးစံု နဲ႕ ၀င္လာတတ္ ပါတယ္။ တစ္ခါ က သမားေတာ္ႀကီး တစ္ဦးဆီ ကို ဆူဖီတစ္ေယာက္ ေရာက္လာ တယ္။ ဘ၀ရဲ႕ မၿမဲပံု နဲ႕ စည္းစိမ္ဥစၥာေတြ ရဲ႕ အခ်ည္းႏွီးျဖစ္မႈေတြ ကို ေဟာ ေပမဲ႕ သမားေတာ္ႀကီး က လက္မခံ ပါဘူး။ ဒါနဲ႕ ဆူဖီဆရာႀကီး က သမားေတာ္ႀကီး လူနာ စမ္းသပ္တဲ႕ ကုတင္ေပၚတက္အိပ္ၿပီး ((ေသတယ္ ဆိုတာ ဒီလိုပဲ ကြဲ႕)) လို႕ ေျပာၿပီး သူ႕ခႏၶာ၀န္ ကို စြန္႕သြား ပါသတဲ႕။မ်က္ျမင္ဒိ႒ ေသျခင္းတရား ကို ျမင္ေတြ႕ လိုက္ရတဲ႕ သမားေတာ္ႀကီးဟာ သံေ၀ဂဥာဏ္ = ေတာင္ဘာ (Tauba) ျဖစ္ေပၚလာလို႕ ပိုင္ဆိုင္တဲ႕ ပစၥည္းဥစၥာ ေတြ ကို စြန္လႊတ္ၿပီး ဆူဖီတာရီကာ တစ္ခု ကို က်င္႕သံုးေဆာက္တည္သူ အျဖစ္ ကို ခံယူခဲ႕ ပါသတဲ႕။

ဘုရား ဂုဏ္ေတာ္ ေအာက္ေမ႕ပြားစည္းျခင္း = ဇိကရ္ (Dhikr) က ေတာ႕ ဆူဖီ လမ္းစဥ္ ရဲ႕ အေျခခံ အက်ဆံုး အစိတ္ အပိုင္းပါပဲ။ ဆရာသခင္ က ေရြးခ်ယ္ ခ်ီးျမင္႕ေပးတဲ႕ ဘုရားသခင္ ဂုဏ္ေတာ္ တစ္ခုခု ျဖစ္ျဖစ္ က်မ္းစာပိုဒ္ တစ္ခု ကို ျဖစ္ျဖစ္ အဖန္ဖန္ အထပ္ထပ္ ရြတ္ဆို ႏွလံုးသြင္းလို႕ ဘုရား ဂုဏ္ေတာ္ ေအာက္ေမ႕ပြားစည္းျခင္း ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ပြားမ်ား တဲ႕ အခါ မွာ မိမိ တကိုယ္တည္း စိပ္ပုတီး = တာဆဘီ (Tasbih) ကို အသံုးျပဳလို႕ ပြားမ်ားႏိုင္သလို အမ်ားနဲ႕ စုေ၀းၿပီးလဲ ရြတ္ဆိုပြားမ်ားႏိုင္ ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ က ဂီတသံစဥ္ ေတြ ကို အသံုးျပဳလို႕ တစ္ျဖစ္လဲစိတ္ Trances ေတြ ရေအာင္ ပြားမ်ား အားထုတ္ၾက တာ လဲ ရွိပါတယ္။ Whirling Dervishes လို႕ေခၚတဲ႕ ၀တ္ရုံျဖဴေတြ ကို မြတ္ေနေရာင္ ေ၀ွ႕ပတ္ယမ္းလို႕ ကခုန္သီဆို ၾကတဲ႕ ဆူဖီေတြ ကို ျမင္ဖူးၾကမယ္ ထင္ ပါတယ္။

ဆူဖီ ဓမၼခရီးသည္ ဟာ မေကာင္းမႈ မွေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း နဲ႕ ေကာင္းမႈေတြ ျဖည္႕က်င္႕ျခင္း ေတြ ကို လဲ လုပ္ေဆာင္ရပါတယ္။ အင္ဒ္ဘာ (Indba) ဆိုတာ က ေမတၱာတရား ကို ေဆာက္တည္ၿပီး မေကာင္းမႈေလးေတြ ကို သုတ္သင္ဖယ္ရွားရျခင္းပါ။ ေအာဘာ(Auba) ဆိုတာ က ေတာ႕ မိမိ အတၱ ဗဟိုခ်က္ ကေလး ကို စြန္႕ၿပီးေတာ႕ ဘုရားသခင္ ဆီ ကို ကိုင္းညႊတ္ ဦးတည္ ျခင္းပါပဲ။

စြန္႕လႊတ္ျခင္း နိကၡမတရား = ဇူဟ္ဒ္(Zuhd) ကလဲ ဆူဖီ ဓမၼခရီးသည္ တို႕ အတြက္ အေရး ပါေသာ က်င္႕၀တ္ တစ္ခုပါ။ ေလာကီဘ၀ ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ သိမ္းပိုက္ ၿပိဳင္ဆိုင္လို တဲ႕ သေဘာေတြ ဣႆာ မစၦရိယစိတ္မိုက္ေတြ ကို စြန္႕ပယ္လို႕ သစၥာအလင္း ေရာင္ဆီ ကိုပဲ ဦးတည္ ထားရမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။

စြန္႕လႊတ္ျခင္း နဲ႕ အတူ ပါလာတဲ႕ က်င္႕၀တ္ကေတာ႕ ဆင္းရဲေခါင္းပါးၿခိဳးၿခံေနထိုင္ျခင္း = ဖကရ္(Faqr) ပါ။ ဆူဖီ ဓမၼခရီးသည္ ေတြ ကို ေခါင္းပါးစြာေနထိုင္သူဖကိရ္ေတြ= Fakirs လို႕ လဲ အမ်ား က သိၾကပါတယ္။ ကာမဂုဏ္ အာရုံေတြ က စိတ္ ကို ေနာက္က်ိညစ္ႏြမ္းေစပါတယ္။ ဥစၥာပစၥည္း ပိုင္ဆိုင္မႈ ေတြကလဲ စိတ္ကို အခ်စ္အမုန္းအမိုက္တရားေတြ ရဲ႕ ေက်းကၽြန္ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒီေတာ႕ ဆူဖီ ဓမၼခရီးသည္ ဟာ ဆင္းရဲေခါင္းပါးၿခိဳးၿခံေနထိုင္ျခင္း ကိုပဲ က်င္႕သံုးလို႕ ဘုရားသခင္ ရဲ႕ အလင္းဓါတ္ ကို ရွာ ေဖြသူ ျဖစ္ပါတယ္။

အစၥလာမ္ဘာသာ အရ ဘုရားသခင္ ရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္အေပါင္း မွာ ေဖၚျပထားတာက ဘုရားသခင္ဟာ ထင္ရွားသူ = အယ္ ဇာဟိဒ္ (Al Zarhid) သလို တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း မွာ ပုန္းကြယ္ ေနသူ= အယ္ ဘာတင္ (Al Batin) လဲ ျဖစ္တယ္။ သစၥာအလင္းဥာဏ္ ကို ဖြင္႕လွစ္ျပသေပးႏိုင္သူ= အယ္လ္ ဖတၱားရ္ (Al Fattah) ျဖစ္တာ မို႕ ဆူဖီလမ္းစဥ္မွာ မိမိ ကိုယ္ကို ဘုရားရွင္ထံ ဆက္ကပ္ျခင္း = တ၀ကၠဴလ္ (Tawakkaul) ဟာ အလြန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ မိမိ ရဲ႕ ၀ိညာဥ္ နဲ႕ တကြ အလံုးစံုေသာ ခႏၶာတို႕ ကို ႏွစ္ဘ၀ အရွင္သခင္ ထံ မွာ အျပည္႔အ၀ဖူေဇာ္ဆပ္ကပ္ျခင္း ဆိုတဲ႕ တ၀ကၠဴလ္ စိတ္ဓါတ္ ခ်ိဳ႕တဲ႕ ေနရင္ ဆူဖီလမ္း ကို ေလွ်ာက္လို႕ မရပါ။

ဘုရားရွင္ထံ မွာ မိမိ ကံၾကမၼာ ကို ပံုအပ္လိုက္တဲ႕ အတြက္ ဘ၀ မွာ ႀကံဳေတြ႕ရသမွ် ေကာင္းဆိုး ျမင္႕ နိမ္႕ ေလာကဓံေတြ ကို သည္းခံျခင္း မိမိၾကမၼာ မိမိ ရင္ဆိုင္ခံယူျခင္း = ဆာဘ္ရ္ (Sabr) ဟာ လဲ ဆူဖီ က်င္႕၀တ္ တစ္ရပ္ပါ။ မိမိ ဟာ ဘုရားသခင္ နဲ႕ ႏႈိင္းစာလို႕ မရတဲ႕ အတြက္  မိမိဘ၀ ကို ဘုရားလက္ထဲ ၀ကြက္ၿပီး အပ္လိုက္ျခင္း အားျဖင္႕ အႏိႈင္းမဲ႕ မဟာကရုဏာေတာ္ နဲ႕ လမ္းညႊန္မႈ ကို ရမယ္ လို႕ ဆူဖီ ေတြ က ယံုၾကည္ပါတယ္။ 

ေက်းဇူးေတာ္ဂုဏ္ ကို ခ်ီးမြမ္းျခင္း= ရႈကရ္ (Shukr) နဲ႕ ေရာင္႕ရဲျခင္း သေႏၱာသတရား = ရိဓရ္(Ridr) ႏွစ္ပါးစံုတြဲ ကလဲ ဆူဖီေတြ အၿမဲ ႏွလံုးသြင္းက်င္႕ႀကံေသာ ဓမၼ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိ ကိုယ္ မိမိ ဘုရားသခင္ အလိုေတာ္ ကို ၀ကြက္ေပးအပ္ ဆက္ကပ္ၿပီးသူ ဆူဖီဓမၼခရီးသည္ဟာ အသက္ရွင္သန္ခြင္႕ နဲ႕ မိမိ ကို သစၥာအလင္းေရာင္လမ္းဆီ ကို ေရြးခ်ယ္ ပို႕ေဆာင္ ေပးတဲ႕ ဘုရားသခင္ရဲ႕ ေက်းဇူးေတာ္ဂုဏ္ ကို ခ်ီးမြမ္းျခင္း အၿမဲျပဳေနရမဲ႕ အျပင္ မိမိ အသက္တာကာလ မွာ ရသေလာက္ နဲ႕ ေရာင္႕ရဲတင္းတိမ္ ေပ်ာ္ရႊင္ေနႏိုင္ေအာင္ က်င္႕ႀကံ ေနထိုင္ ပါတယ္။

လိုအပ္တဲ႕ အခါတိုင္းမွာ ဧကစာရီ ေဆာက္တည္ျခင္း =ခါလ၀ါ (Khalwah) ကိုလည္း က်င္႕ သံုးေဆာက္တည္ ပါေသး တယ္။ ေလာက လူမႈပတ္၀န္းက်င္ နဲ႕ အဆက္ျဖတ္လို႕ ထီးတည္းေနထိုင္ရင္း ဆုေတာင္းပတၱနာ မ်ား ႏွင္႕ စိတ္ႏွလံုးအိမ္ ကို မြမ္းထံုေစပါတယ္။ အေျခခံ တာ၀န္ ၀တ္ျပဳခ၀ပ္ကိုးကြယ္မႈ = ဖာေရဇ္ (Faraiz) ေတြ ကို အျခား မြတ္စလင္မ္ မ်ား နည္းတူျဖည္႕က်င္႕တဲ႕ အျပင္ ဆူဖီ တစ္ဦးဟာ အပို ၀တ္ျပဳခ၀ပ္ကိုးကြယ္မႈ = န၀ဖိလ္ (Nawafil) ေတြ ကို လဲ လုပ္ပါ တယ္။ ဘုရားတစ္ဆူတည္းျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသခံျခင္း = ရွာဟဒါ (Shahadah) ကို ေန႕ည မျပတ္ ဆင္ျခင္ရြတ္ပြား တည္ေဆာက္တဲ႕ အခါ မွာ မူရာကာဗာ(Muraqabah) လို႕ ဆိုတဲ႕ အပၸနာ ေဇာေတြ က်ၿပီး မိမိ အာရုံျပဳေနေသာ ဂုဏ္ေတာ္ နဲ႕ တစ္သားတည္း တစ္လံုးတစ္၀တည္း ျဖစ္သြားတာ မ်ိဳးေတြ လဲ ႀကံဳရတတ္ပါတယ္။

ဆူဖီလမ္းစဥ္ တစ္ခုလံုးရဲ႕ ပင္မ အသက္ေသြးေၾကာ ကေတာ႕ ဘုရားသခင္ ကို ေလာကခပ္သိမ္းထက္ ပိုလို႕ တန္ဖိုးထား လို႕ ရိႈက္မက္ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးျခင္း = အစ္ရွခ္ (Ishkr) ပါပဲ။ ခ်စ္သူ ႏွစ္ဦး ရဲ႕ မခြဲႏိုင္မခြာရက္တဲ႕ ျပင္းျပေလာင္ၿမိဳက္တဲ႕ အခ်စ္ပမာ ဆူဖီခရီးသည္ ရဲ႕ ႏွလံုးသား မွာ တစ္ဆူတည္းေသာ ဘုရားသခင္ ပဲ စိုးမိုးေနပါတယ္။ ေရွာင္ပုန္းေနတဲ႕ ခ်စ္သူ ကို မရမက ရွာေဖြ ေနရ သလို႕ ျပင္းအားႀကီးလြန္းတဲ႕ ဆြဲငင္မႈ ေနာက္ ဒရြတ္ဆြဲ လိုက္ ပါသြား ရ တာမ်ိဳး ပါ။

((ခ်စ္သူက အလွမ်က္ႏွာ ဆို မိမိ က ဖံုးတဲ႕ပု၀ါ ခ်စ္သူက ပုလဲရတနာ ဆို မိမိ က ကႏုကမာ)) စသျဖင္႕ အရာရာမွာ ခ်စ္သူ ကို အျမတ္ႏိုးဆံုးတန္ဖိုးထားတဲ႕ ရိုမန္တစ္အခ်စ္မ်ိဳး နဲ႕ ဘုရားကို အိပ္သြန္ဖာေမွာက္ အင္အားကုန္ သြန္ထုတ္ၿပီ ခ်စ္ရတာ က ဆူဖီ ဓမၼတရား ရဲ႕ ေသာ႕ခ်က္ပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒီ ရူးသြပ္မတတ္ျပင္းထန္တဲ႕ အခ်စ္ မပါ ရင္ က်န္တဲ႕ ဓမၼက်င္႕သုံးမႈ ေတြ က မိမိ အတၱမာန တံခြန္ထူဖို႕ အတြက္ ပဲ ျဖစ္ၿပီး သစၥာအႏွစ္ ကင္းမဲ႕ သြားပါလိမ္႕မယ္။

မိမိကလဲ အထက္ပါ က်င္႕၀တ္ေတြ ကို ဆရာညႊန္ျပတဲ႕ အတိုင္း ျဖည္႕က်င္႕သလို ဆရာသခင္ ကလဲ ေမတၱာကရုဏာ အျပည္႕နဲ႕ မိမိ ရဲ႕ နာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တိုးတက္မႈေတြ ကို အနီးကပ္ ေစာင္႕ေရွာက္ေဖးမျခင္း ဟာ ဆူဖီတစ္ေယာက္ အဖို႕ ေနာက္ဆံုး ပန္းတိုင္စခန္း ကို ေရာက္ေစ ပါတယ္။ မိမိ ကိုယ္ကို ျငင္းပယ္ၿပီး ဘုရားသခင္ ရွိရာဆီ တေရြ႕ေရြ႕တိုး၀င္ သြားတဲ႕ ဓမၼခရီးသည္ ဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ အတၱ ရဲ႕ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေသဆံုးျခင္း=ဖနာ (Fana) ကို ဆိုက္ေရာက္သြားပါသတဲ႕။ 

ဖနာ ဟာ အနက္ေရာင္အလင္း (The Black Light) အေနနဲ႕ ႀကံဳေတြ႕ရတဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳလို႕လဲ ဆို ပါတယ္။ အနက္ေရာင္အလင္း လို႕ ဆိုရတာက ဒီ အလင္းထဲ မွာ ဘာနိမိတ္ ပံုသ႑ာန္ မွ ဆုပ္ကိုင္ျပစရာ မရွိလို႕ ပါပဲ။ ဘုရားအလင္းဓါတ္ Divine Light ကို ေတြ႕ႀကံဳရတာ ျဖစ္လို႕ ဒီ အေတြ႕အႀကံဳဟာ သာမန္ ေလာကီ ေ၀ါဟာရစကားလံုး ေတြ နဲ႕ ေဖာ္ျပလို႕မရႏိုင္တဲ႕ ကာလ အာကာသ ကို ေက်ာ္လြန္ေနေသာ အတိဂမၻီရဓမၼ အေတြ႕အႀကံဳ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိ ရဲ႕ အတၱ တည္ရွိမႈ နဲ႕ မိမိ ပိုင္ဆိုင္မႈ အတၱနိယ ဟူသမွ် ဘ၀ရဲ႕ ဂုဏ္လကၡဏာ ဟူသမွ် က ဖနာ မွာ အစအန ေတာင္ ရွာမရေအာင္ ေပ်ာက္ဆံုးခ်ဳပ္ၿငိမ္း သြား ပါတယ္။

ဒါေပမဲ႕ ဖနာ ဟာ ဘာမွ မရွိေတာ႕တဲ႕ ဘိတ္စတံုး နတၳိဗလာ အေျခအေနမဟုတ္ ပဲ ဘုရားသခင္ တစ္ဆူတည္း ႏွစ္ခုမျပား တစ္ပါးတည္း အဒြိတၱဘာ၀ (Non-Duality) အေျခအေန ကိုဆိုက္ေရာက္ ေနတာပဲ ျဖစ္တယ္။ ဖနာ နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ရူပက နိမိတ္ပံု နဲ႕ ေဖၚျပပံု က ေတာ႕ မီးေတာက္ႀကီးထဲ ကို သံတုံးတစ္ခု ထည္႕ထားလိုက္ရင္ ရဲရဲၿငီးၿငီး ေလာင္ၿမိဳက္ေနတဲ႕ သံတုံးဟာ မိမိ ရဲ႕ သီးျခား သံတံုး သေဘာ ေပ်ာက္ကြယ္ၿပီး မီးေတာက္ႀကီး ပဲ ရွိေနေတာ႕တဲ႕ ပမာ ေျပာဆိုၾကပါတယ္။ မိမိ အတၱရဲ႕ အလင္းဓါတ္ဟာ ဘုရားသခင္ ရဲ႕ အနႏၱအလင္းဓါတ္ နဲ႕ ေပါင္းစည္းမီတဲ႕ တစ္ခဏမွာပဲေပ်ာက္ဆံုးခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားၿပီး ဘုရားသခင္ ရဲ႕ အနႏၱအလင္းဓါတ္ သက္သက္ပဲ က်န္ေနတဲ႕ အေျခအေန ကိုပဲ ဖနာ လို႕ ေခၚပါတယ္။

ဖနာ ရဲ႕ ႏွလံုးသည္းပြတ္ထဲ မွာ ေတာ႕ ဆူဖီလမ္းစဥ္ ရဲ႕ အထြဋ္ျမတ္ဆံုး ဗကာ (Baqa) ကို ေနာက္ဆံုး မ်က္ေမွာက္ျပဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ဗကာ ဆိုတာ ဖနာ ရဲ႕ အနက္ရိႈင္းဆံုးေသာ အစိတ္အပိုင္း လို႕ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အတၱ နဲ႕ အတၱစြဲ ကို အေျခခံတဲ႕ စိတ္ အညစ္အေၾကး ေတြ ခ်ဳပ္ဆံုးေပ်ာက္ကြယ္ သြားၿပီးတဲ႕ အခါ မွာ ဓမၼခရီးသည္ ရဲ႕ ၀ိညာဏ္ မွာ ေမတၱာ ႏွင္႕ ဥာဏ္လင္းပြင္႕မႈ (မာဟဘၻာ ႏွင္႕ မာရိဖာ) ေတြ အျပင္ ဘုရားသခင္ရဲ႕ ေကာင္းျမတ္ေသာ ဂုဏ္ရည္ အေပါင္း ကေတာ႕ က်န္ ရစ္ပါတယ္။မိမိ ဘ၀ ကို မိမိ အတၱနဲ႕ ေနထိုင္တာ မဟုတ္ေတာ႕ပဲ ဘုရားသခင္ ရဲ႕ ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာ သက္သက္နဲ႕ ရွင္သန္ေနထိုင္ျခင္း ျဖစ္သြား ပါၿပီ။  မိမိ ေျပာဆိုေတြးႀကံလုပ္ကိုင္သမွ်ဟာ ဘုရားရွင္တဲ႕ ဘုန္းေတာ္ နဲ႕ မဟာကရုဏာ ေတာ္ ကို ခ်ီးမြမ္းခ၀ပ္ ရန္ အတြက္ သက္သက္ပဲ ျဖစ္ပါေတာ႕တယ္။ မန္ဆူး ဆိုတဲ႕ ဆူဖီသူေတာ္စင္တစ္ပါးက ((ငါသည္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ ပင္ျဖစ္၏)) လို႕ မိမိ ရဲ႕ ဖနာ-ဗကာ အေတြ႕အႀကံဳကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ႕လို႕ အေျခခံ၀ါဒီေတြ က သတ္တာ ကို ခံခဲ႕ ရဖူးပါတယ္။

ဆူဖီကဗ်ာဆရာႀကီး အတၱား ရဲ႕ ငွက္သခင္ညီလာခံ ကဗ်ာရွည္ ႀကီးမွာ ဘုရားသခင္ဆီ ကို ခရီးႏွင္တဲ႕ ၀ိညာဥ္ေတြ ကို မိမိတို႕ရဲ႕ ေပ်ာက္ဆံုးေနတဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဆစ္မာဂ္ ကို လိုက္ရွာတဲ႕ ခရီးၾကမ္း အျဖစ္ပံုေဖၚထားတယ္။ ဒီ ၀ိညာဥ္ငွက္ေတြ ဟာ လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး (၇)သြယ္ ကို ျဖတ္ေက်ာ္ရတယ္လို႕ ဆိုတယ္။

(၁) ပထမ လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး ကေတာ႕ ရွာမွီးျခင္း လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး (The Valley of Quest) ပါ။

ဒီေနရာ ကေတာ႕ ဆူဖီခရီးသည္ရဲ႕ စတင္ရာေနရာပါ။ ဘုရားသခင္နဲ႕ သစၥာတရား ကို သိခ်င္လာမယ္။ ဆင္ျခင္ဥာဏ္ ကို အသံုးခ်ၿပီးေတာ႕ သစၥာ ကို လိုက္လံရွာေဖြပါတယ္။

(၂) ဒုတိယ လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး ကေတာ႕ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး (The Valley of Love) ပါ။

ဆင္ျခင္ျခင္းနဲ႕ အႏၱိမသစၥာတရား ကို ရွာ မေတြ႕တဲ႕ အခါ ဒုတိယေနရာ ျဖစ္တဲ႕ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး ကို ေရာက္လာပါတယ္။ ဆင္ျခင္ျခင္း က မီးခိုး ဆိုရင္ ေမတၱာ က မီးလွ်ံ ျဖစ္ပါသတဲ႕။ ေမတၱာ နဲ႕ ေလာင္ကၽြမ္းေနတဲ႕ ၀ိညာဥ္ဟာ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးရတဲ႕ ဘုရားသခင္ ကို ျပင္းျပတပ္မက္စြာ ရွာ မွီးတဲ႕ အဆင္႕ျဖစ္ပါတယ္။

(၃) တတိယ လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး ကေတာ႕ နားလည္ျခင္း လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး (The Valley of Understanding) ပါ။

ဒီအဆင္႕မွာေတာ႕ ၀ိညာဥ္ဟာ မိမိ ကိုယ္ကို နားလည္လာပါတယ္။ မိမိ ရဲ႕ ေမွ်ာ္လင္႕ခ်က္ေတြ ယံုၾကည္ခ်က္ေတြ ခြန္အား နဲ႕ အားနည္းေပ်ာ႕ညံ႕ခ်က္ေတြ ကို လဲ နားလည္လာပါတယ္။ ပိုမိုလို ဟန္ခ်က္ညီလာပါတယ္။

 (၄) စတုတၳ လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး ကေတာ႕ စြန္႕ခြာျခင္း လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး (The Valley of Detachment) ပါ။

ဒီအဆင္႕မွာ ေတာ႕ ၀ိညာဥ္ေတြဟာ ရွာမီွးလိုတဲ႕ ေတြ႕ျမင္ရရွိပိုင္ဆိုင္ခ်င္တဲ႕ ဆႏၵေဇာေတြ ကို စြန္႔ပယ္လိုက္ပါတယ္။ သူဟာ စၾက၀ဠာႀကီးနဲ႕ တစ္သားတည္းျဖစ္လို႕ ၾကယ္တာရာေတြ နဲ႕ သဲပြင္႕ေတြ က သူ႕ အတြက္ တန္ဖိုးအတူတူလို ျဖစ္ေနပါတယ္။

(၅) ပဥၥမ လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး ကေတာ႕ ေပါင္းစည္းျခင္း လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး (The Valley of Unity) ပါ။

ေပါင္းစည္းျခင္း လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီးထဲ ေရာက္တဲ႕ အခါမွာ ပိုင္းျခားခြဲျဖာေစတဲ႕ အေတြးအျမင္ မွန္သမွ် ရပ္တန္႕သြားပါတယ္။ ဘုရားသခင္ဟာ ေလာကီ နဲ႕ေ လာကုတၱရာ ဧကတၳ နဲ႕ နာနတၳ အတြင္း နဲ႕ အပ စတဲ႕ ဆန္႕က်င္ပကၡတရားေတြ ကို ေက်ာ္လြန္တည္ရွိေနတယ္ ဆိုတာ ျမင္လာရပါတယ္။

(၆) ဆ႒မ လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး ကေတာ႕ အံ႕ၾသျခင္းျခင္း လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး (The Valley of Astonishment) ပါ။

ဘုရားသခင္ရဲ႕ ဓမၼာရုံကို ျမင္ရလို႕ တုႏိႈင္းမဲ႕ အလွသစၥာတရား မွာ နစ္မြန္းလို႕ ၀ိညာဥ္ဟာ ေဆာက္တည္ရာမရ ျဖစ္ပါတယ္။ သိသမွ် တတ္သမွ် ပိုင္သမွ် အတၱ အတၱနိယ ဟူသမွ်က လဲ ခ၀ါက်သြား ပါသတဲ႕။ မိမိ ကိုယ္မိမိ ေမ႕ေလွ်ာ႕ေနတဲ႕ အံ႕ခ်ီး၀မ္းေျမာက္ျခင္း သေဘာႀကီးပဲ ရွိေန ပါေတာ႕ တယ္။ 

(၇) သတၱမ လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး ကေတာ႕ ေသဆံုးျခင္း လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး (The Valley of Death) ပါ။

ေသဆံုးျခင္း လွ်ိဳေျမွာင္ႀကီး ကေတာ႕ သတၱမ နဲ႕ ေနာက္ဆံုး အဆင္႕ပါ။ သူတို႕ရွာေနတဲ႕ ငွက္ေခါင္းေဆာင္ ဆစ္မာဂ္ ရဲ႕ စံေပ်ာ္ရာ ဘံု႒ာန ပါပဲ။ ဒါေပမဲ႕ ဘယ္လို ရွာရွာ ဆစ္မာဂ္ ကို မေတြ႕ပါဘူး။ ေစာင္႕ေမွ်ာ္ေနရင္းနဲ႕ သူတို႕ အရွိတရားဟာ ေလးလံထံုထိုင္းေမ႕ေလွ်ာ႕မွိန္၀ါး လို႕ လာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ သီးျခား အတၱရဲ႕ အလင္းေရာင္ေလး ဟာ မဟာအတၱႀကီးရဲ႕ ထာ၀ရေနအလင္းေရာင္ေအာက္မွာ ဘိတ္စတံုးခ်ဳပ္ၿငိမ္း ေပ်ာက္ကြယ္လို႕ သြာပါေတာ႕တယ္။

တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ပဲ သူတို႕ ရွာေဖြေနခဲ႕တဲ႕ ငွက္ေခါင္းေဆာင္ ဆစ္မာဂ္ ဟာ သူတို႕ ကိုယ္တိုင္ပဲ ဆို တာလဲ အသိႀကီး သိျမင္လိုက္ရပါေတာ႕တယ္။ ဒါက ဖနာ=ဗကာ အေတြ႕အႀကံဳပဲ ျဖစ္ပါေတာ႕တယ္။

ဆူဖီသူေတာ္စင္ဟာ ဖနာ မွာ မိမိ ရဲ႕ သီးျခားအတၱ ေသဆံုးသြားေပမဲ႕ ဗကာမွာ လူသစ္ တစ္ေယာက္အေနနဲ႕ ဘ၀သစ္ ေမြးဖြား လာရတာ မိမိ သႏၱာန္မွာ ဘုရားရွင္ ရဲ႕ မြန္ျမတ္ သန္႕စင္တဲ႕ ေက်းဇူးေတာ္ နဲ႕ ရွင္သန္ခြင္႕ ရ တာ ဟာ ဗကာ ရဲ႕ အႏွစ္သာရ ပါပဲ။ အကန္႕အသတ္ရွိတဲ႕ အတၱဘ၀ က ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေပမဲ႕ အကန္႕အသတ္မဲ႕ တဲ႕ အနႏၱ ထာ၀ရ ဘ၀ က ေမြးဖြားခဲ႕ ပါၿပီ။ မိမိ နဲ႕ ေလာက= ဖန္ဆင္းရွင္ နဲ႕ ဖန္ဆင္းခံ စတဲ႕ အရာခပ္သိမ္း၏ ေပါင္းစည္းျခင္း သေဘာ= ၀ါဒတ္ အယ္လ္ ၀ူဂ်ဳဒ္ (Wahdat al Wujud) ကို လဲ မ်က္၀ါး ထင္ထင္ သိျမင္လွ်က္ ရွင္သန္ေနရတဲ႕ ဘ၀ ကပဲ ဆူဖီသူေတာ္စင္တစ္ပါး ရဲ႕ အႀကီးျမတ္ဆံုး ပတၱနာ အျမင္႕ျမတ္ဆံုး ၀ႏၵနာ (The Greatest Prayer and the Highest Worship) ပဲ ျဖစ္ ပါေတာ႕တယ္။